Hans Harbers, Tilburg

Ons huis verduurzamen én terugbrengen in originele staat

Natuurlijk zijn er beperkingen als je een oud huis verduurzaamt. Maar wij hebben ervaren dat er veel wél mogelijk is. Bouwbedrijf Balemans hielp ons onder andere bij de isolatie en renovatie van het dak, en bij het vervangen van een kozijn in de loggia. Bijkomend voordeel is dat het comfort in huis enorm is toegenomen. Op warme dagen blijft het door de isolatie heerlijk koel, terwijl als het buiten koud is, de warmte in huis blijft.

Getipt door Monumentenwacht

Ons huis is eens geïnventariseerd tijdens het Monumenten Inventarisatie Project. Hoewel het niet is geclassificeerd als monument, zijn we aangesloten bij de Monumentenwacht. Die zorgt jaarlijks voor een inspectie. Daaruit bleek de noodzaak van onderhoud aan het dak. We speelden al langer met de gedachte om ons huis te verduurzamen en besloten toen om er één groot duurzaamheidsproject van te maken. Vanuit respect voor het milieu, met respect voor het huis en met diep respect voor de Joodse familie Polak die in 1927 een bouwplan indiende voor deze woning. Toen heette het nog een landhuis. De originele tekening hebben we nog en hangt hier in de gang!

‘Verduurzamen én terugbrengen in originele staat’

We kochten het huis in 2000. Vanaf dat moment heeft mijn echtgenoot, historicus, zich verdiept in de geschiedenis. Inmiddels is er over deze zoektocht naar de wortels een documentaire verschenen, namelijk Hier was Bertram, en het boek House of Memories. De Nederlandse versie, getiteld Ons Huis, is inmiddels ook verschenen. Deze zoektocht heeft ertoe geleid dat we al weer enkele jaren intensief contact hebben met de familie Polak, die in 1940 vanuit hier is gevlucht. In 2011 vlogen zo’n dertig familieleden over om bij de onthulling van de struikelsteen te zijn. Deze gedenksteen, een messing plaatje, ligt voor onze voortuin en is een eerbetoon aan hun in Auschwitz omgekomen familielid Bertram Polak. Onze verbondenheid met deze familie zorgt ervoor dat we, naast verduurzamen, het huis ook zoveel mogelijk willen terugbrengen in de originele staat.

Hergebruik bestaande materialen

Via architect Peter van Hoogmoed van PANPlus Architectuur kwamen we met Bouwbedrijf Balemans in contact. Peter wist van hun ervaring met het restaureren van monumentale panden. We wisselden onze ideeën uit over het hergebruik van materialen, zoals de dakpannen, en maakten afspraken over de uitvoering. De voornaamste werkzaamheden voor Balemans waren het isoleren van het dak en het vervangen van een stalen kozijn in de loggia door een houten exemplaar.

Samenwerking binnen één project

Je kent vast nog het Sinterklaasliedje met de regel ‘hier in huis zelfs waait de wind’. Nou, voor de restauratie was dat bij ons het geval. Door alle kieren in het huis kwam tocht. Balemans maakte alle kieren in het dak netjes dicht en zelf hebben we een groot deel van de ramen dicht gekit. Natuurlijk dachten we vooraf al na over de manier waarop we dan nog zouden kunnen ventileren. De leverancier van de warmtepomp, Tegro, legde voor ons een mechanisch ventilatiesysteem aan. Voor de installatie daarvan was het nodig om doorvoeren door het dak te maken. Daarom was het zo fijn om dit als één project aan te pakken. En dat viel weer mooi samen met de isolatie van het dak, het verwijderen van de groene aanslag op de bestaande dakpannen en het aanvullen van de oude dakpannen door tweedehands pannen in dezelfde stijl.

Namaken kozijn in originele stijl

Waar we enorm blij mee zijn, is het door Balemans gemaakte kozijn met openslaande deuren, in de loggia. Daar was in de jaren zestig een stalen kozijn in geplaatst. Uit het oogpunt van duurzaamheid wilden we dit vervangen door een houten met HR+++ glas voor de hoogste isolatiegraad. Toen de vakmannen van Balemans kwamen inmeten, ontdekten ze dat de houten originele sponningen er nog inzaten, het zogenaamde kalf. Zij zagen direct mogelijkheden om dat te hergebruiken. Op basis van een foto uit de jaren dertig hebben zij het kozijn vervolgens nagemaakt in hun werkplaats. Dat deden ze mede op basis van onderstaande foto. 

De vakmensen van Balemans hebben met veel aandacht en zorg hun werk uitgevoerd. Zij dachten steeds slim mee over de beste oplossingen. Met resultaat. Om de woorden van de familie Polak te gebruiken, bij het zien van een recente foto van ons huis: ‘The old lady looks great’.