En monumenten dan?

Over monumenten hoorde ik niet veel van de voorzitter van de tafel die zich met de gebouwde omgeving bezig hield, Diederik Samsom. Niets eigenlijk. Gasprijs omhoog, elektraprijs omlaag en dat zal de markt aanjagen om te verduurzamen. Dat geloof ik gelijk en ik vind het een goede maatregel! 

Samsom plukt het laaghangende fruit terecht als eerste. De wijken die gelijkvormig zijn en waar schaalvoordeel te halen is, zullen het snelst resultaat laten zien. De ambitie is groot maar terecht mijns inziens bekommeren we ons om de wereld van morgen. Als klein land heeft het op wereldschaal niet zoveel impact maar ergens moet je beginnen. Bewustwording van de burgers vanuit een recent verleden van consumeren zonder grenzen is een mooie ontwikkeling. Met alleen al je houding aanpassen zorgen wij beter voor onze leefomgeving, voor ons milieu. 

Hoe staan de monumenten in die discussie over duurzaamheid? 
Goed, zou ik zo zeggen want veel monumenten zijn tijdloos en gaan generaties lang mee. Niet slopen zorgt voor geen belasting met sloopafval voor het milieu! Het steeds opnieuw uitvinden van een nieuw leven voor een monument is ook duurzaam! Vergelijk het maar met de industrieterreinen in je omgeving. In Breda zie ik dat de eerste 5 tot 10 jaar een nieuw industrieterrein er netjes uitziet en dan al achteruit gaat, ja zelfs verloederd. Monumenten steken hier met kop en schouders bovenuit! Zo slecht is het dus niet gesteld met duurzaamheid en monumenten. 

En het energieverbruik? 
Punt van aandacht is natuurlijk wel hoe je het energieverbruik kunt terugdringen in de monumenten. We komen uit een tijd dat we alles naar behaaglijke temperaturen verwarmen met ons relatief jonge systeem van gasgestookte systemen. Nu 50 jaar geleden werd het gasnet uitgerold over Nederland en gingen we allemaal aan het goedkope gas. We letten niet op de zuinigheid want er was gas in overvloed en we kenden de milieurisico’s niet die we nu kennen. 

Die houding moet anders. Je kunt natuurlijk kijken naar isoleren van het monument maar kijk vooral naar stookgedrag. Verwarm daar waar nodig en verder op een laag pitje. Gebruik je binnenluiken bij de gevelkozijnen als zonwering om de warmte buiten te houden en in de winter de koude. Zo zijn er meer voorbeelden. 

De installatie die voor warmte en ventilatie zorgt, bekijk je pas bij compleet renoveren. Daar lopen wij niet alleen in restauratie maar ook bij renovaties van niet-monumenten tegenaan. Je moet erg veel overhoop halen om een nieuwe innovatieve (lucht- of bodem-)warmtepomp toe te passen. Pas wanneer je veel afwerkingen in het pand vernieuwd dan kun je dit op een fatsoenlijke manier (technisch maar vooral financieel) doen. 

De toekomst… 
Mijn hoop is gericht op de leveranciers van ketels: de HR++-ketels die de afgelopen 20 jaar prima dienst deden en voor een veel efficiënter energieverbruik zorgden (voor toen) verdienen een waardig en uitontwikkeld opvolger. Bij voorkeur een opvolger die niet de complete afwerking van een pand overhoop haalt want wanneer je dat kunt realiseren dan zal de overstap naar duurzamer installaties sneller gaan. 

We zijn er nog lang niet maar zijn goed op weg! 

Meer lezen over duurzaamheid in de bouw? 
Dat kan! Zie de volgende suggesties:

• Lees dan eens dit artikel, dat is verschenen in Cobouw en waarin ik iets vertel over duurzame inzetbaarheid van vaklieden bij Bouwbedrijf Balemans.
• De nieuwsbrief van Stichting ERM van augustus 2018 over o.a. de routekaart die voor verduurzaming van monumenten in aantocht is.
• Publicaties over duurzaamheid m.b.t. monumenten (Stichting ERM). 

Jaco Balemans, 
Directeur/ eigenaar Bouwbedrijf Balemans.  

N.B. Bouwbedrijf Balemans is als Erkend Restauratie Bouwbedrijf (ERB) aangesloten bij de Vakgroep Restauratie en hiermee verbonden aan de Stichting ERM. Zie bijgevoegde linken voor meer informatie:

• Nieuwsbericht Stichting ERM en Bouwbedrijf Balemans
• Stiching ERM en Vakgroep Restauratie